شپش
شپش حشره ای است که زندگی انگلی دارد و از خون انسان تغذیه می نماید . بزاق شپش حاوی مواد ضدانعقادی است که از لخته شدن خون جلوگیری کرده و خارش شدیدی را موجب می شود . در واقع شپش نمی پرد و نمی جهد بلکه حرکت لغزشی دارد . شپش ماده تا ۳۰ روز زندگی می کند و رنگ آن بین خاکستری تا قرمز متغیر است . تخم های شپش ماده کوچک بوده و به ساقه مو چسبندگی پیدا می کند .
مشخصات کلی شپش
حشره ای کوچک ، بدون بال و خونخوار است که انگل خارجی بدن انسان بوده و می تواند تن ، سر و عانه را آلوده کند . تخم شپش ، رشک نام دارد و بیضی شکل و سفید رنگ و به اندازه ته سنجاق می باشد و به مو و درز لباسها می چسبد .
انواع شپش
۱ - شپش سر ۲ - شپش بدن ۳ - شپش عانه
محل زندگی
شپش سر در لابلای موهای سر زندگی می کند و این مناطق ( عقب سر و نیز قسمت پشت گوش ) را مورد گزش قرار می دهد . شپش بدن ، در مسیر درزهای داخلی و چینهای لباسها زندگی می کند . شپش عانه در محل عانه است و احتمالاً در سایر نقاط موارد بدن ممکن است مشاهده شود . در بچه ها شپش عانه در پلکها و مژه ها نیز یافت شده است .
راههای انتقال
۱ - از طریق تماس مستقیم افراد سالم با افراد آلوده
۲ - از طریق تماس غیرمستقیم بصورت استفاده از وسائل شخصی آلوده « لباسها ، پتو ، ملحفه ، شانه ،کلاه ، روسری و … )
علائم
۱ - علائم ابتلا به شپش سر : الف ) خارش شدید ب ) التهاب و تورم در ناحیه ریشه مو بدلیل خاراندن شدید ج ) بزرگ و حساس شدن غدد لنفاوی پشت گوش و پشت سر و گردن
۲- علائم ابتلا به شپش بدن: الف ) خارش شدید ب ) ضخیم شدن پوست
۳ - علائم ابتلا به شپش عانه : الف ) خارش غیر قابل تحمل در ناحیه عانه ب ) لکه های آبی رنگ
راههای پیشگیری
۱ - آموزش به مردم در مورد شستشوی لباس و ملحفه در آب جوش بمدت ۳۰ دقیقه و یا استفاده از ماشین لباسشویی . خشک کن و اتو کردن درزهای لباس برای از بین بردن شپش و رشک . ۲ - رعایت بهداشت فردی ( بخصوص استحمام مرتب ) ۳ - شانه کردن روزانه موی سر ۴ - تمیز کردن همه روزه برس و شانه ۵ - شستشوی منظم لباسها ، روسری ، کلاه و... ۶ - عدم استفاده از شانه ، برس و کلاه دیگران ۷ - پرهیز از تماس با اشیاء و لباسهای فرد آلوده ۸ – کنترل روزانه موی سر و بازدید بدن ( در صورت لزوم ) دانش آموزان در مدرسه و ورزشگاهها ۹ - گزارش موارد آلوده مشاهده شده به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی