محمدعلی فروغی معروف به «ذكاالملك دوم» از رجال و سیاستمداران و ادبا و دانشمندان ایران در سال ۱۲۹۴ هـ ق = ۱۲۵۴ هـ ش، در تهران متولد شد. پدرش محمدحسن معروف به «ذكاالملك اول» از ادبا و شعرای زمان ناصرالدین شاه قاجار است.جد اعلای این خانواده، از یهودیان بغداد بود كه برای تجارت به ایران آمد و در اصفهان ساكن و مسلمان شد. به همین علت فروغی‌ها به یهودی‌الاصل بودن مشهور بودند. محمدعلی در مدرسه دارالفنون به تحصیل علم پرداخت، ولی قبل از تمام شدن این رشته، به ادبیات و فلسفه رو آورد و كم كم وارد خدمت دولتی شد كه سال ۱۲۷۴ شمسی، علاوه بر تدریس در مدرسه علمیه و سیاسی، مترجم زبان‌های فرانسه و انگلیسی در مراكز دولتی بود. سال ۱۲۸۶ شمسی، در ۳۲ سالگی از بنیانگذران لژ (بیداری ایران) شد. در این لژ، به مقام استاداعظم با عنوان خاص (چراغدار) نائل شد. او با درگذشت پدرش، رئیس مدرسه سیاسی و در انتخابات دوره دوم مجلس شورای ملی، نماینده تهران شد و به مجلس رفت و چندی هم به‌عنوان رئیس مجلس انتخاب شد. در سال ۱۲۹۰ شمسی برای اولین بار، وزیر مالیه شد و بعد از آن تا قبل از سلطنت پهلوی، چندبار، وزیر دارایی، وزیر امور خارجه، وزیر جنگ و رئیس دیوان‌عالی كشور شد. در نهم آبان ۱۳۰۴ ش، انقراض سلطنت قاجار تصویب شد و حكومت موقت كه به سردار سپه (رضاشاه) سپرده شد، فروغی كفیل نخست‌وزیری شد و موقع تاجگذاری رضا شاه، او نخست‌وزیر بود و شنل آبی را بر دوش رضا شاه انداخت و نطق تملق‌آمیزی ارائه كرد و بعد اولین دولت زمان رضاشاه را او تشكیل داد كه تا یك سال ادامه داشت. سال ۱۳۰۵، دولت مستوفی‌الممالك بود، ولی مجددا در سال ۱۳۱۲ و ۱۳۱۴ شمسی، او نخست‌وزیر بود. تا پایان زمان، او سه مرتبه نخست‌وزیر شده بود اما بعدا مغضوب رضاشاه و مستعفی شد. وی دوباره كار فرهنگی خود را شروع كرد و چون عضو فرهنگستان ایران بود، سال ۱۳۱۶ ش، رساله «پیام به فرهنگستان» را منتشر كرد. سال ۱۳۲۰ ش، بعد از حمله متفقین به ایران، برای چهارمین مرتبه نخست‌وزیر شد و در این زمان دولت او، رضاشاه از سلطنت استعفا كرد و پسرش به سلطنت رسید. در كارنامه محمدعلی فروغی، به سلطنت رساندن رضاشاه و پسرش محمدرضا، شاخص است. زیرا و در همین سال ۱۳۲۰ ش، كه ایران صحنه جنگ شد و انگلستان و شوروی اصرار بر عزل رضاشاه و تغییر رژیم سلطنت ایران داشتند، فروغی از طرف رضاخان، پا به میدان گذاشت و با روابط نزدیكی كه با انگلستان برقرار كرد، توانست سلطنت (محمدرضا) را جاگیر و پاگیر كند و از همین راه، رژیم وابسته و دیكتاتوری پهلوی را تداوم بخشد و خودش بعد از آن، وزیر دربار پهلوی شد. فروغی با عضویت در هیات اعزامی به اروپا، ماموریت‌هایش از سال ۱۲۹۷ ش، شروع شده بود. یكبار از طرف وزارت دادگستری، عضو كمیسیون مطالعات در اروپا شد و چند سال هم، نماینده ایران در مجمع عمومی جامعه ملل بود و ریاست پنجاه‌وششمین و پنجاه‌وهفتمین شورای جامعه را به عهده داشت. او به خاطر فضل و حسن تدبیرش، نزد خارجیان معتبر بود. محمدعلی فروغی در آذرماه ۱۳۲۱ در ۶۷ سالگی درگذشت. او به ادبیات فارسی و زبان فارسی، بسیار علاقه‌مند بود و مخصوصا برای شعر، مقامی والا قائل بود. با وجود تمام كارهای رسمی و دولتی، مطالعه و تحقیق داشت و مخصوصا در زمان‌های كناره‌گیری از كارهای سیاسی و دولتی تمام اوقات خود را صرف كارهای ادبی و فلسفی كرد و در همین زمینه‌ها آثاری از او باقی است. از آن جمله می‌توان بعضی كتب درسی، حقوق اساسی یا آداب مشروطیت، اندیشه‌های دور و دراز، پیام به فرهنگستان حكمت سقراط، آیین سخنوری و فن سماع طبیعی را نام برد. همچنین چند متن فارسی به اهتمام او تصحیح و طبع شده از جمله، رباعیات خیام، گلستان سعدی، زبده دیوان حافظ.