برخى از علل و انگیزه هاى قیام آن حضرت را می توان به طور خلاصه چنین شمرد:
تبدیل حکومت اسلامی به حکومت سلطنتی :
معاویه با خدعه و نیرنک بر امام علی(ع) و امام حسن (ع) پیروزی ظاهری یافت و مست از این پیروزی ها حکومت اسلامی را به حکومت موروثی و سلطنتی تبدیل کرده بود و در ادامه با بیعت کرفتن از بزرکان و حاکمان اسلامی پایه های حکومت یزید را محکمتر می کرد
عدم اعتقاد به دین خدا:
معاویه هرچه که بود ظواهر دین را رعایت می کرد و در بین مردم به ریا هم که شده به ظوهر دین پایبند بود و این فریبکاری و نیرنک وی در بین مردم بود که کار را بر امامان سخت می کرد
زیرا معاویه خود را کاتب وحی و خال المومنین و ادامه دهنده دین رسول خدا(ص) معرفی می کرد و مردم ساده لوح هم فریب خورده نیرنکهای معاویه بودند با مرک معاویه یزید که اعتقادی به دین خدا نداشت حتی ظواهر دین را نیز رعایت نمی کرد و مردم به راحتی می توانستند علیه یزید قیام کنند
سکوت در برابر این ناعدالتى ها جایز نبود
زیرا تأخیر در قیام هنگامى رواست که فرد قدرت بر قیام نداشته باشد. به همین دلیل آن حضرت به مدت بیست سال در برابر معاویه خاموشى گزید،
چون اگر در همان ابتدا قیام مى کرد، خون او در این میان از بین مى رفت، زیرا در آن زمان هنوز ریاکارى هاى معاویه و هویت اصلى بنى امیّه بر مردم روشن نشده بود و مردم نیز آماده چنین قیامى نبودند.
انگیزه هاى معنوى در قیام امام حسین (ع)
برخى با انگیزه معنوى و مقابله با مفاسد اجتماعى و سیاسى و تأمین مصالح اجتماعى و آرمان هاى مقدس انسانى، دست به انقلاب مى زنند و قیام امام حسین (ع) از این نوع قیام بود.